Nhà Trắng công bố chi tiết thỏa thuận Mỹ - Trung

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trò chuyện sau cuộc gặp song phương tại Sân bay Quốc tế Gimhae, Hàn Quốc. Ảnh: Reuters.

Theo Reuters, ngày 1/11, Nhà Trắng đã công bố chi tiết thỏa thuận mà Tổng thống Donald Trump đạt được với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này nhằm hạ nhiệt cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Dưới đây là các nội dung chính sau cuộc gặp tại Busan (Hàn Quốc).

Giảm thuế với hàng hóa Trung Quốc liên quan đến fentanyl

Mỹ sẽ giảm một nửa mức thuế 20% áp lên các hàng hóa Trung Quốc liên quan đến nguồn cung chất fentanyl. Mức thuế mới 10%, áp dụng từ tháng 2, sẽ giúp tổng thuế suất trung bình đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc giảm xuống còn khoảng 47%, so với mức 57% hiện tại.

Con số này bao gồm 25% thuế quan được áp trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, cùng mức thuế "đối ứng" 10% được ban hành từ tháng 4 và các thuế suất tối huệ quốc (MFN) đã có trước đó.

Trung Quốc tạm dừng hạn chế xuất khẩu đất hiếm

Chính quyền Bắc Kinh đồng ý tạm dừng một năm việc áp dụng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và nam châm, vốn là công cụ gây sức ép mạnh nhất của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại.

Trước đó, các quy định mới được công bố trong tháng này yêu cầu giấy phép xuất khẩu cho sản phẩm có chứa dù chỉ lượng nhỏ nguyên tố trong danh sách mở rộng, với mục tiêu hạn chế việc chúng được sử dụng trong sản phẩm quân sự.

Theo Nhà Trắng, Trung Quốc cũng sẽ cấp giấy phép xuất khẩu chung cho các loại đất hiếm, gallium, germanium, antimony và graphite phục vụ người dùng cuối tại Mỹ và các nhà cung ứng của họ. Động thái này tương đương với việc "gỡ bỏ trên thực tế" các biện pháp kiểm soát mà Trung Quốc áp dụng vào tháng 4/2025 và tháng 10/2022.

Ngoài ra, Bắc Kinh tạm dừng toàn bộ thuế trả đũa đã công bố kể từ ngày 4/3, bao gồm thuế với thịt gà, lúa mì, ngô, bông, lúa miến, đậu tương, thịt heo, thịt bò, thủy sản, trái cây, rau củ và các sản phẩm sữa của Mỹ. Trung Quốc cũng sẽ gỡ bỏ các biện pháp phi thuế quan, trong đó có việc xóa tên các công ty Mỹ khỏi danh sách "thực thể không đáng tin cậy".

Mỹ tạm dừng mở rộng danh sách cấm xuất khẩu công nghệ

Chính quyền của Tổng thống Trump đồng ý tạm dừng một năm kế hoạch mở rộng danh sách các công ty bị cấm mua hàng công nghệ của Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực thiết bị sản xuất chip bán dẫn. Danh sách này nếu có hiệu lực sẽ tự động bao gồm các doanh nghiệp có trên 50% cổ phần thuộc sở hữu của công ty bị cấm, tác động mạnh tới hàng nghìn doanh nghiệp Trung Quốc.

Nhà Trắng cũng cho biết Trung Quốc sẽ cho phép khôi phục hoạt động thương mại từ các cơ sở của hãng chip Nexperia tại nước này, giúp đảm bảo nguồn cung chip bán dẫn thế hệ cũ cho thị trường toàn cầu. Bắc Kinh đồng thời gia hạn quy trình miễn trừ thuế nhập khẩu hàng Mỹ tới ngày 31/12/2026.

Trung Quốc đồng thời sẽ chấm dứt các cuộc điều tra chống độc quyền và chống bán phá giá nhắm vào các doanh nghiệp Mỹ trong chuỗi cung ứng bán dẫn.

Trung Quốc cam kết mua đậu nành Mỹ

Trung Quốc cam kết mua ít nhất 12 triệu tấn đậu nành Mỹ trong 2 tháng cuối năm 2025, và tối thiểu 25 triệu tấn mỗi năm trong 3 năm kế tiếp. Bắc Kinh cũng sẽ nối lại nhập khẩu cao lương và gỗ tròn của Mỹ.

Trong mùa thu vừa qua, Trung Quốc gần như ngừng mua đậu nành Mỹ, đặc biệt là tháng 9 khi nước này chuyển sang nguồn cung từ Brazil và Argentina. Động thái mới được cho là kết quả từ áp lực của nông dân Mỹ, nhóm cử tri quan trọng với Tổng thống Trump.

Các nhà phân tích nhận định cam kết lần này chỉ giúp khôi phục mức nhập khẩu như trước đây, bởi năm 2024 Mỹ đã xuất khẩu gần 27 triệu tấn đậu nành sang Trung Quốc. Bắc Kinh từng hứa mở rộng mạnh nhập khẩu đậu nành trong thỏa thuận "Giai đoạn Một" ký với Tổng thống Trump năm 2020, nhưng không đạt được do đại dịch Covid-19.

Mỹ tạm dừng phí cảng mới với tàu Trung Quốc

Theo Nhà Trắng, Bắc Kinh cũng đã đồng ý gỡ bỏ các biện pháp trả đũa mà nước này áp dụng để đáp lại cuộc điều tra Mục 301 của Mỹ về sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực hàng hải, logistics và đóng tàu toàn cầu. Đồng thời, Trung Quốc cũng xóa bỏ các lệnh trừng phạt áp đặt lên một số doanh nghiệp vận tải biển.

Về phía Mỹ, chính quyền Tổng thống Donald Trump đồng ý tạm dừng một năm việc thu phí cảng mới đối với các tàu được đóng, sở hữu hoặc treo cờ Trung Quốc. Mức phí này vốn được thiết kế nhằm hồi sinh ngành đóng tàu thương mại của Mỹ, nhưng có thể khiến chi phí mỗi chuyến cập cảng Mỹ tăng thêm hàng triệu USD.

Các khoản phí cảng bắt đầu có hiệu lực từ ngày 14/10, cùng với mức thuế 100% đối với cần cẩu bốc dỡ hàng hóa do Trung Quốc sản xuất. Chính sách này nhanh chóng làm gián đoạn dòng chảy hàng hóa, đẩy giá cước container tăng vọt khi các hãng vận tải tìm cách tránh sử dụng tàu liên quan đến Trung Quốc. Đáp lại, Trung Quốc áp phí tương tự với tàu có liên kết Mỹ, bao gồm cả các hãng vận tải quốc tế có tỷ lệ sở hữu của Mỹ từ 25% trở lên.

Nhà Trắng cho biết trong thời gian tạm dừng, Mỹ sẽ đàm phán với Trung Quốc về cơ chế phí cảng, đồng thời tiếp tục trao đổi với Hàn Quốc và Nhật Bản về kế hoạch khôi phục ngành đóng tàu Mỹ.

Trung Quốc sẽ siết chặt buôn bán fentanyl

Trung Quốc cam kết thực hiện "các biện pháp quan trọng" để chấm dứt dòng chảy fentanyl sang Mỹ, bao gồm ngăn chặn vận chuyển một số tiền chất hóa học sang Bắc Mỹ và kiểm soát nghiêm ngặt xuất khẩu các loại hóa chất khác trên toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết trên kênh Fox Business Network rằng các nhóm công tác song phương sẽ thiết lập "những tiêu chí khách quan cụ thể" trong vài tuần tới nhằm đo lường hiệu quả của các nỗ lực giảm dòng chảy fentanyl - loại ma túy tổng hợp được cho là gây ra hàng chục nghìn ca tử vong do quá liều mỗi năm tại Mỹ.

Khi Tổng thống Trump lần đầu áp thuế với hàng hóa liên quan đến fentanyl, các quan chức trong chính quyền cho biết họ thận trọng với những cam kết trước đây của Trung Quốc, và khẳng định thuế quan sẽ chỉ được gỡ bỏ khi Bắc Kinh có hành động cụ thể.