Tại hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế” do Báo Lao Động tổ chức chiều ngày 30/7, ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) chia sẻ rằng thời gian gần đây, có 2 sản phẩm được nhắc đến rất nhiều là giao dịch trong ngày (T+0) và bán chứng khoán chờ về.
Lãnh đạo VSDC cho rằng, để triển khai thành công bất kỳ một sản phẩm hay nghiệp mới nào của thị trường thì cần đảm bảo sự sẵn sàng về mặt chức năng hệ thống không chỉ của VSDC mà còn của thành viên thị trường, sự hoàn thiện và đồng bộ về cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế cho phép các bên liên quan xử lý, khắc phục các rủi ro có thể phát sinh trong quá trình thực hiện.
Đối với giao dịch trong ngày, bán chứng khoán chờ về, hiện nay về mặt pháp lý đã có quy định tại Thông tư 120/2020/TT-BTC, về mặt chức năng hệ thống cũng đang được tích hợp trong hệ thống KRX.
"Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất hiện nay cơ quan quản lý quan tâm đó là khả năng quản lý rủi ro về phía thành viên thị trường khi mà thống kê hàng năm cho thấy vẫn có khá nhiều các trường hợp phải sửa lỗi sau giao dịch, xử lý lỗi", ông Nguyễn Sơn chia sẻ.
Thậm chí, vẫn có trường hợp phải lùi thời hạn thanh toán hoặc loại bỏ thanh toán do kiểm soát không tốt ký quỹ của khách hàng (theo quy định hiện nay các Công ty chứng khoán (CTCK) phải đảm bảo khách hàng đã có đủ tiền trước khi nhận lệnh giao dịch, ngoại trừ giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của NĐT nước ngoài là tổ chức) và các trường hợp nói trên cũng không loại trừ đối với các CTCK hàng đầu Việt Nam hiện nay.
Ông Nguyễn Sơn phát biểu tại Hội thảo.
Từ thực tế đó cho thấy, rủi ro mất khả năng thanh toán tiềm ẩn khi triển khai thực hiện giao dịch trong ngày, bán chứng khoán chờ về là hiện hữu và cần được quan tâm, cân nhắc một cách thận trọng khi so sánh với lợi ích do giao dịch trong ngày mang lại.
Qua đó cũng đặt ra đòi hỏi đối với thành viên thị trường trong việc xây dựng quy trình quản lý rủi ro một cách nghiêm túc, chặt chẽ cũng như đảm bảo nguồn lực để thực hiện nghĩa vụ thanh toán thay cho khách hàng trong trường hợp kiểm soát rủi ro không tốt.
Theo ông Nguyễn Sơn, đối với cơ quan quản lý cũng cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám sát, xử lý các rủi ro có thể phát sinh. Bên cạnh đó cũng cần có chế tài đối với các CTCK không tuân thủ hoặc tuân thủ không tốt các quy định về quản lý rủi ro đối với giao dịch trong ngày.
Về kinh nghiệm quốc tế , thực tiễn triển khai tại các TTCK khác cho thấy, giao dịch trong ngày tiềm ẩn nhiều rủi ro cao cho NĐT và thị trường nếu không được kiểm soát tốt. Ngay như tại TTCK Mỹ, dù đặt ra các yêu cầu cao về tài chính, kinh nghiệm đối với NĐT nhưng chỉ trên 10% các NĐT lãi khi thực hiện các giao dịch này.
"Kinh nghiệm thực tiễn của các thị trường quốc tế là bài học quý đối với thị trường Việt Nam và thời điểm triển khai giao dịch trong ngày sẽ không thể là quyết định tức thời, sẽ được cơ quan quản lý cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở những tính toán có lợi nhất cho thị trường khi điều kiện cho phép", Chủ tịch HĐTV VSDC nhận định.
Với lộ trình dự kiến, sau khi hệ thống CNTT KRX đi vào hoạt động ổn định, các tính năng mới được nâng cấp để đáp ứng với yêu cầu tăng trưởng nhanh của thị trường khi Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, việc xem xét đưa vào vận hành ứng dụng bán chứng khoán chờ về sẽ được xem xét triển khai trước, sau đó tiếp theo là giao dịch chứng khoán trong ngày.
Nói về việc giao dịch xuyên trưa, ông Nguyễn Sơn tiết lộ rằng: "Về triển khai các ứng dụng để thực hiện giao dịch xuyên trưa cũng là một nội dung trong kế hoạch sau golive của hệ thống CNTT KRX".
Theo vị lãnh đạo, việc đưa vào vận hành giao dịch xuyên trưa cho phép NĐT có thêm nhiều thời gian giao dịch, chia sẻ áp lực gia tăng lệnh vào các thời điểm đầu ngày và cũng phù hợp với thông lệ quốc tế. Điều này song song với việc nâng cao hiệu suất hệ thống bằng cách nâng cấp và phát triển thêm dung lượng hệ thống để hệ thống mượt mà hơn.
