Hết thời trái phiếu doanh nghiệp 'mất niềm tin'?

TS. Châu Đình Linh

Giảng viên trường Đại học Ngân hàng TPHCM

57 bài viết

Những công việc giản đơn đang dần bị loại bỏ, và cùng một chức vụ nhưng có thể kiêm nhiệm nhiều việc hơn nhờ sự hỗ trợ của công nghệ. Chúng ta không cần quá nhiều giao dịch viên như trước, chỉ cần số lượng ít hơn nhưng phục vụ cùng một lượng khách hàng tương đương.

Tại: 8 ngân hàng giảm gần 2.500 nhân sự: "Chúng ta không còn cần nhiều giao dịch viên như trước, nay một người có thể kiêm nhiều việc!"

Đối với đầu tư chứng khoán nói chung và để có hiệu quả, các nhà đầu tư phải phân tích rất khoa học về môi trường đầu tư, rủi ro có thể xảy ra trong thời gian đầu tư. Tóm lại, đầu tư chứng khoán là hành vi có cân nhắc cao và sự am hiểu.

Tại: Cách nào phân tán rủi ro?

Bài 1: Nguy cơ nghẽn dòng tiền doanh nghiệp

Trong 10 tháng năm 2025, giá trị TPDN phát hành riêng lẻ gần 442 nghìn tỷ đồng, gấp 1,39 lần so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, số TPDN mua lại giảm mạnh. Dòng tiền của doanh nghiệp vẫn tiềm ẩn nguy cơ tắc nghẽn, áp lực đáo hạn còn đè nặng.

Nhiều thương vụ phát hành nghìn tỷ

Sau thời gian trầm lắng, từ đầu năm tới nay, thị trường TPDN sôi động trở lại với nhiều thương vụ phát hành hàng nghìn tỷ đồng. Trong tổng nguồn vốn phát hành TPDN, doanh nghiệp bất động sản (BĐS) có số vốn lớn nhất với gần 108 nghìn tỷ đồng.

Chỉ tính riêng tháng 10/2025, doanh nghiệp BĐS phát hành gần 33 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ, gấp 2,5 lần so với tháng trước và 14 lần cùng kỳ 2024. Đây cũng là tháng có số TPDN riêng lẻ tiệm cận ngưỡng đỉnh của tháng 12/2024.

Đặc biệt, phần lớn doanh nghiệp BĐS phát hành trong tháng 10 là các đơn vị lần đầu huy động trái phiếu trong năm 2025. Số tiền phát hành TPDN của doanh nghiệp lớn như: Cty TNHH Hưng Phát Invest Hà Nội 7.650 tỷ đồng, Cty CP Thời đại Mới T&T 5.550 tỷ đồng và Cty TNHH Đầu tư và Phát triển bất động sản Trường Minh (4.500 tỷ đồng).

Doanh nghiệp BĐS có số tiền phát hành TPDN nhiều nhất 10 tháng năm 2025 (Ảnh minh họa)

Cùng với số vốn phát hành tăng mạnh, lãi suất bình quân ở mức 6,5%/năm trong tháng 10/2025, tăng so với các tháng trước đó. Trái phiếu riêng lẻ kỳ hạn dài (7-8 năm) không có tài sản đảm bảo và không bảo lãnh thanh toán, lãi suất phát hành trong tháng 10 dao động 5,7- 7,7%/năm.

Tại họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, năm 2025, thị trường TPDN đang phục hồi trở lại. Dự kiến quy mô thị trường TPDN năm 2025 phát hành khoảng 500 nghìn tỷ đồng.

Dù giá trị phát hành mới tăng cao nhưng tại thị trường thứ cấp, thanh khoản có dấu hiệu suy yếu. Tổng giá trị giao dịch TPDN riêng lẻ tháng 10/2025 đạt 101.755 tỷ đồng. Bình quân đạt 4.424 tỷ đồng/phiên, giảm 41% so với bình quân tháng 9 và là mức thấp nhất kể từ tháng 3/2025.

Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp mua lại TPDN trước hạn có dấu hiệu suy giảm (với con số mua lại 9.948 tỷ đồng, giảm 44% so với cùng kỳ năm 2024). Đặc biệt, có tới 5 mã trái phiếu chậm trả lãi, gốc trị giá 714 tỷ đồng.

Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam cho biết, những tháng cuối năm 2025, dự kiến có 3 đợt phát hành trái phiếu đáng chú ý. Theo đó, Cty CP Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF) có phương án phát hành trái phiếu ra công chúng trong năm 2025 với tổng giá trị phát hành tối đa 1 nghìn tỷ đồng.

Mệnh giá dự kiến 100 triệu đồng/trái phiếu với kỳ hạn 3 năm, lãi suất 10%/năm. BAF dự kiến sử dụng 670 tỷ đồng bổ sung vào nguồn vốn phục vụ hoạt động chăn nuôi lợn, 330 tỷ đồng thanh toán một phần tiền nợ gốc các hợp đồng vay.

Ngân hàng BIDV cũng đưa ra phương án phát hành trái phiếu quý 4/2025 với tổng giá trị tối đa 9 nghìn tỷ đồng, là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không tài sản đảm bảo, mệnh giá dự kiến 100 triệu đồng/trái phiếu. Trái phiếu có kỳ hạn tối thiểu 5 năm với mức lãi suất kết hợp giữa cố định và thả nổi.

Ngân hàng Á Châu (ACB) cũng thông qua phương án phát hành trái phiếu riêng lẻ lần 3 được chia làm 20 đợt trong năm 2025 với tổng giá trị tối đa 20.000 tỷ đồng. Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản đảm bảo và mệnh giá dự kiến 100 triệu đồng/trái phiếu.

Cảnh báo rủi ro cho thị trường TPDN

Theo đánh giá của Cty CP FiinGroup, dòng tiền dự kiến phải thanh toán tháng 12/2025 khoảng 45 nghìn tỷ đồng, cao gấp 3 lần so với tháng 11/2025. Lũy kế 2 tháng cuối năm 2025, dòng tiền đến hạn khoảng 59,6 nghìn tỷ đồng. Năm 2026, giá trị TPDN đáo hạn hơn 213 nghìn tỷ đồng.

Số lượng TPDN mua lại trước hạn các tháng năm 2025

Trao đổi với PV Tiền Phong , TS Châu Đình Linh - Đại học ngân hàng TPHCM đánh giá, thị trường TPDN giúp cung cấp vốn trung, dài hạn cho doanh nghiệp. Sau thời gian phát triển nóng, thị trường TPDN đã cải thiện và có khung pháp lý chặt chẽ hơn.

Cơ quan quản lý sửa đổi nhằm chặt chẽ hơn, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư; trách nhiệm, khả năng trả nợ của DN phát hành, tạo thị trường mua bán TPDN có tính minh bạch, công khai; có bên thứ 3 để đảm bảo thị trường trơn tru như tổ chức xếp hạng tín nhiệm.

Theo ông Linh, thị trường TPDN năm 2026 đối diện với một số rủi ro như: áp lực đáo hạn tăng cao, lãi suất phát hành cao hơn, gây ra gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp. Cơ quan chức năng cần có hành động pháp lý bảo vệ trái chủ - đối tượng dễ tổn thương nhất.

“Rủi ro không nằm ở việc không trả được mà đã tới lúc cần xem lại thị trường, tránh cơ chế lan truyền. Chỉ một vài DN chậm trả nợ có thể gây ra yếu tố tác động tâm lý lan truyền nhà đầu tư. Cơ quan chức năng cần tìm nguyên nhân gây ra điểm nghẽn của thị trường TPDN. Từ đó khoanh vùng để xử lý từng đơn vị để tránh việc con sâu làm rầu nồi canh”, ông Linh đề xuất.