Khởi nghiệp handmade: Đam mê thôi, chưa đủ

Chỉ cần vài trăm ngàn đồng để mua nguyên liệu cùng với sự khéo léo, các bạn trẻ có thể làm ra những sản phẩm handmade khởi nghiệp. Song, để tồn tại giữa thị trường đầy cạnh tranh, ngoài sự khéo léo, người khởi nghiệp cần có tư duy chiến lược, tài chính và sự thấu hiểu thị trường.

Tạo dấu ấn riêng

Câu chuyện của "Là Hạt", do nhóm sinh viên Trường ĐH Ngoại ngữ và Tin học TP HCM sáng lập, là minh chứng cho mô hình khởi nghiệp với sản phẩm handmade của giới trẻ. Xuất phát từ mong muốn tìm kiếm một "trạm sạc" tinh thần, giúp xoa dịu căng thẳng sau những giờ học, nhóm đã tự thiết kế những chiếc vòng tay, móc khóa, dây đeo điện thoại xinh xắn.

Ban đầu, những sản phẩm thủ công ấy chỉ là quà tặng mang giá trị tinh thần được nhóm gửi đến bạn bè, người thân. Thế nhưng, chính sự đón nhận nồng nhiệt ngoài mong đợi, cùng những lời khích lệ chân thành đã giúp nhóm quyết tâm khởi nghiệp. Từ mong ước "làm để chia sẻ", "Là Hạt" chính thức bước vào thương trường với mục tiêu lan tỏa sự ấm áp và tích cực đến khách hàng.

Tuy nhiên, khi chính thức bước vào kinh doanh, nhóm sáng lập trẻ đối mặt nhiều thách thức. Chị Nguyễn Đỉnh Tuệ, thành viên sáng lập "Là Hạt", nhớ lại: "Khi ấy, chúng tôi luôn trăn trở làm sao để xây dựng thương hiệu, tạo được dấu ấn riêng với khách hàng về đồ handmade trong khi kinh phí quảng bá lại hạn hẹp".

Không thể chạy đua "đốt tiền" vào các chiến dịch quảng cáo, "Là Hạt" đã biến sự bất lợi tài chính thành động lực sáng tạo nội dung. Thay vì tập trung vào vẻ hào nhoáng bên ngoài, nhóm tập trung vào "phần hồn" của sản phẩm. Mỗi chiếc vòng tay không chỉ là sự kết hợp của những hạt cườm vô tri mà còn mang hơi thở của các nhân vật hoạt hình, hay sự chuyển mình tinh tế của vạn vật theo 4 mùa trong năm.

Chính sự chăm chút tỉ mỉ từ gam màu, cách kể chuyện cho đến hình thức đăng tải nội dung trên mạng xã hội đã giúp thương hiệu "Là Hạt" kết nối cảm xúc với khách hàng. Điều đó cho thấy ý tưởng độc đáo có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn bất kỳ công cụ marketing tốn kém nào. Nhờ vậy, sản phẩm của nhóm đã tạo được dấu ấn riêng và được thị trường đón nhận nồng nhiệt.

Gian hàng “Là Hạt” tham gia “Phiên chợ sắc màu” do Trường ĐH Ngoại ngữ và Tin học TP HCM tổ chức

Bài học về quản trị

Với chị Nguyễn Hồ Bảo Ngọc, chủ shop "Violeggs", hành trình khởi nghiệp lại mang đến những bài học thực tế về quản trị tài chính và vận hành. Gắn bó với niềm đam mê đan vòng tay, làm móc khóa từ những năm tiểu học, chị quyết định khởi nghiệp ngay từ cuối năm lớp 12, với sự hậu thuẫn của gia đình.

Khởi đầu với số vốn khiêm tốn, Bảo Ngọc sớm nhận ra doanh thu từ kênh bán hàng online chỉ tăng mạnh trong giai đoạn đầu rồi nhanh chóng chững lại. Nếu không kịp thời thay đổi chiến lược, cửa hàng đứng trước nguy cơ ế ẩm. Việc mở rộng sang bán hàng tại các hội chợ được xem là hướng đi phù hợp để tiếp cận thêm khách hàng song cũng chính tại đây, nhóm của Bảo Ngọc phải trả giá cho bài học về quản lý hàng tồn kho.

Cụ thể, khi có cơ hội tham gia một hội chợ danh tiếng dành cho họa sĩ tại TP HCM, sự háo hức đã khiến nhóm của Bảo Ngọc mạnh tay đầu tư in ấn và sản xuất sản phẩm mới một cách ồ ạt mà không lường trước được lượng khách thực tế. Kết quả, dù có doanh thu nhưng sau khi trừ chi phí và lượng hàng tồn, "thương vụ" được kỳ vọng lãi lớn này rốt cuộc chỉ dừng lại ở mức huề vốn.

Không dừng lại ở đó, để giữ chân khách hàng là học sinh - sinh viên, Bảo Ngọc tiếp tục đối mặt bài toán định giá: vừa phù hợp túi tiền người mua vừa bảo đảm lợi nhuận. Hàng loạt giải pháp tiết giảm chi phí được triển khai, như tối giản bao bì, hạn chế các chi tiết trang trí không cần thiết, thay thế việc in logo giá cao bằng con dấu silicon tái sử dụng..., nhờ vậy "Violeggs" vẫn duy trì được mức giá cạnh tranh trên thị trường mà không làm giảm chất lượng sản phẩm.

Trong khi đó, câu chuyện thất bại của "Tiệm Vòng Rong Chơi" do chị N.T.H, sinh viên chuyên ngành truyền thông tại TP HCM, sáng lập là lời cảnh tỉnh đối với không ít bạn trẻ khởi nghiệp chỉ dựa vào kiến thức lý thuyết, thiếu thực tế. Tin tưởng vào nền tảng được đào tạo bài bản và những đánh giá mang tính chủ quan về nhu cầu thị trường, chị mạnh dạn dồn vốn mở tiệm nhưng chỉ sau vài tháng đã rơi vào bế tắc.

Theo chị H., nguyên nhân không từ yếu tố khách quan mà xuất phát từ chính tư duy của người sáng lập cơ sở. Việc thiếu kiên trì, dễ nản chí khi phải lặp đi lặp lại các công đoạn sản xuất thủ công khiến năng suất giảm sút, mẫu mã nghèo nàn, dẫn đến khách hàng dần quay lưng.

Đáng chú ý, sự yếu kém trong quản lý tài chính - xem nhẹ khoản chi nhỏ, từ hạt cườm vài trăm đồng đến việc nhập nguyên liệu mới khi hàng tồn chưa tiêu thụ hết - đã làm vốn đầu tư ban đầu từ vài trăm ngàn đồng nhanh chóng đội lên hàng triệu đồng. Việc này đã đẩy "Tiệm Vòng Rong Chơi" vào tình trạng thua lỗ và buộc phải đóng cửa.