Kiểm soát, ổn định thị trường vàng, bất động sản

Phát biểu tại phiên thảo luận ngày 30-10 về tình hình kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách và đầu tư công trung hạn, đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM), Phó Chủ tịch LĐLĐ TP HCM, nhấn mạnh khi bàn về ngân sách hay tài chính quốc gia thì không chỉ nói về chuyện thu - chi, mà quan trọng hơn là năng lực thể chế để tạo ra nguồn lực mới cho sự phát triển.

Kiến nghị xây dựng Luật Đô thị đặc biệt cho TP HCM

Theo đại biểu Phạm Trọng Nhân, nguồn thu bền vững không đến từ việc tăng thuế hay cắt giảm chi tiêu, mà từ cơ chế đủ mạnh để khơi thông dòng vốn xã hội, kích hoạt đầu tư tư nhân và nâng cao hiệu quả đầu tư công.

Từ góc nhìn đó, ông Nhân cho rằng việc xây dựng Luật Đô thị đặc biệt cho TP HCM không nằm ngoài chủ đề tài chính - ngân sách. Đây còn là giải pháp thể chế mang tính tài khóa bền vững, giúp mở rộng nguồn thu, tăng năng lực đầu tư công và giảm gánh nặng cho ngân sách trung ương. "Thể chế không chỉ phân phối nguồn lực mà quan trọng hơn là tạo ra động lực và nguồn lực mới. Đó mới là nền tài chính quốc gia bền vững mà Quốc hội và Chính phủ cần hướng tới" - ông nhìn nhận.

Ông Nhân đánh giá khi TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sáp nhập đã hình thành siêu đô thị chiến lược, dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng quốc gia. Dù GRDP sau hợp nhất đạt hơn 121 tỉ USD - gấp 3 lần Campuchia và 8 lần Lào, đóng góp gần 1/4 GDP cả nước và hơn 1/3 tổng thu ngân sách quốc gia nhưng TP HCM "vẫn khoác chiếc áo thể chế cấp tỉnh". Theo ông, điều này không còn tương thích với quy mô và tầm vóc TP HCM hiện nay.

Ông Nhân cho rằng dù TP HCM đã được Quốc hội ban hành nhiều cơ chế đặc thù nhưng thực tế vẫn tồn tại "cơ chế xin - cho", chưa trao quyền tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình. "Nếu điểm nghẽn thể chế không được tháo gỡ, cải cách sẽ chỉ dừng ở ngưỡng thử nghiệm, nơi thí điểm có thể trở thành rào cản của chính sự cải cách" - ông băn khoăn.

Với mục tiêu tăng trưởng GRDP 10%-11%/năm giai đoạn 2025-2030, TP HCM cần huy động khoảng 8 triệu tỉ đồng vốn đầu tư xã hội, trong khi các nguồn vốn hiện đều chững lại, còn ngân sách "mồi" bị giới hạn bởi trần tỉ lệ điều tiết. "Tiền ở đâu để đầu tư?" - ông Nhân đặt câu hỏi rồi khẳng định TP HCM có thể không xin thêm tiền, không xin ưu đãi, mà chỉ xin quyền được tạo nguồn, tạo động lực và chịu trách nhiệm với sự phát triển, để cùng đất nước chia sẻ thành quả tăng trưởng.

Kỳ vọng về một thể chế đủ mới, đủ mạnh, đại biểu Phạm Trọng Nhân đề nghị Quốc hội khởi động xây dựng Luật Đô thị đặc biệt cho TP HCM - một đạo luật ở tầm quốc gia, với 3 trụ cột cốt lõi. Thứ nhất, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp linh hoạt, phù hợp cấu trúc đa trung tâm và quản trị theo vùng chức năng. Thứ hai, cơ chế tài chính - ngân sách tự chủ, cho phép địa phương tự huy động, phát hành, đầu tư và phân bổ nguồn lực. Thứ ba, quyền quy hoạch tích hợp không gian - hạ tầng - dân cư - kinh tế vùng, áp dụng cơ chế thử nghiệm "sandbox thể chế" cho các mô hình tiên phong như đô thị số, kinh tế xanh, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu Phạm Trọng Nhân (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM), Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP HCM, phát biểu tại phiên thảo luận ngày 30-10. Ảnh: VĂN DUẨN

Đang hoàn thiện đề án sàn giao dịch vàng

Cũng tại phiên thảo luận ngày 30-10, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã tham gia giải trình, làm rõ một số vấn đề được đại biểu Quốc hội nêu. Trong đó, đáng chú ý là kế hoạch thành lập sàn giao dịch vàng và công tác quản lý thị trường bất động sản.

Phó Thủ tướng cho biết thời gian qua, giá vàng thế giới biến động mạnh, có thời điểm gần 4.400 USD/ounce, khiến chênh lệch giữa giá trong nước và quốc tế có lúc lên tới 20 triệu đồng/lượng song cũng có khi chỉ còn hơn 1 triệu đồng. Sự biến động này, theo ông, xuất phát từ nhiều nguyên nhân như yếu tố địa chính trị, chính sách thương mại quốc tế và đặc biệt là tâm lý đầu cơ trong nước.

Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan tăng cường giám sát, nắm bắt sát diễn biến thị trường vàng. Thủ tướng đã yêu cầu thanh tra toàn diện hoạt động kinh doanh vàng, với sự phối hợp của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Thanh tra Chính phủ, nhằm chấn chỉnh thị trường, ngăn ngừa các hành vi thao túng giá. Bên cạnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 232/2025 sửa đổi Nghị định 24/2012, hướng tới xóa bỏ độc quyền vàng miếng, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh các cơ quan chức năng đang hoàn thiện đề án thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia nhằm minh bạch hóa hoạt động mua bán, giúp giá trong nước tiệm cận giá thế giới, đồng thời bảo đảm an toàn cho nhà đầu tư và người dân. Việc hình thành sàn giao dịch vàng được kỳ vọng sẽ là bước ngoặt trong quản lý thị trường kim loại quý này, hướng tới một cơ chế vận hành hiện đại, công khai và minh bạch hơn.

Đối với thị trường bất động sản, Phó Thủ tướng cho rằng giá nhà đất tăng cao khiến người dân khó tiếp cận nhà ở, đặc biệt tại các đô thị lớn. Chính phủ đang triển khai các giải pháp tổng thể, trong đó trọng tâm là sửa đổi các quy định về đất đai, bất động sản và nhà ở.

Tại kỳ họp này, Chính phủ sẽ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết sửa đổi một số quy định của Luật Đất đai, bao gồm cơ chế xác định giá đất. Song song đó, Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội đang được đẩy nhanh nhằm cung cấp thêm nguồn cung nhà ở với giá phù hợp, từng bước khắc phục tình trạng mất cân đối của thị trường.

Liên quan vấn đề bạo lực học đường và Thông tư 19/2025 của Bộ GD-ĐT về kỷ luật học sinh, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ và Thủ tướng đã giao Bộ GD-ĐT theo dõi sát tình hình, sẵn sàng sửa đổi, bổ sung các quy định chưa phù hợp. Theo Phó Thủ tướng, cần xử lý hành vi vi phạm của học sinh theo đúng hệ thống pháp luật chuyên ngành, bảo đảm tính giáo dục và nhân văn. Học sinh có hành vi vi phạm nghiêm trọng có thể được đưa vào trường giáo dưỡng hoặc cơ sở cộng đồng; vi phạm hình sự sẽ căn cứ Bộ Luật Hình sự; còn vi phạm hành chính sẽ được xử lý theo Luật Xử lý vi phạm hành chính.