Thống đốc NHNN sẽ quyết định hạn mức trả bảo hiểm tiền gửi

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trình bày dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) trước Quốc hội sáng 23/10. Ảnh: Quochoi.vn.

Theo Thống đốc NHNN, việc xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức bảo hiểm tiền gửi bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, đảm bảo duy trì sự ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, an ninh, an toàn xã hội.

Dự thảo Luật đã kế thừa quy định hiện hành về quyền và nghĩa vụ của người được bảo hiểm tiền gửi và tổ chức tham gia bảo hiểm, đồng thời bổ sung trách nhiệm của tổ chức tham gia bảo hiểm trong việc tính phí, công khai và phối hợp tuyên truyền chính sách pháp luật về bảo hiểm tiền gửi.

Thống đốc được quyết định hạn mức trả bảo hiểm tiền gửi

Liên quan nội dung chi trả tiền bảo hiểm, dự thảo Luật quy định một số thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, gồm: Phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt hoặc NHNN có văn bản xác nhận chi nhánh ngân hàng nước ngoài mất khả năng trả tiền gửi cho người gửi tiền; NHNN có văn bản đình chỉ hoạt động nhận tiền gửi của tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt khi tổ chức này có lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và các quỹ dự trữ; Thuộc trường hợp chi trả để đảm bảo an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội.

Về hạn mức, trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc NHNN sẽ quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm. Hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi trong trường hợp thực hiện phương án phá sản tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt sẽ thực hiện theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.

Theo cơ quan soạn thảo, các quy định nêu trên hướng tới mục tiêu phát huy vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và đảm bảo an toàn hệ thống.

Một nội dung quan trọng khác của dự thảo Luật này là quy định về việc tham gia xử lý tổ chức tín dụng được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt; tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng.

Trong đó, tổ chức bảo hiểm tiền gửi sẽ được cho vay đặc biệt với tổ chức tham gia bảo hiểm trong một số trường hợp: Tổ chức đó được can thiệp sớm, được kiểm soát đặc biệt và bị rút tiền hàng loạt; cho vay để thực hiện phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc.

Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được tự quyết định việc cho vay đặc biệt, bao gồm cả việc cho vay có/không có tài sản bảo đảm, có/không có lãi suất.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về việc chỉ trả bảo hiểm tiền gửi để đảm bảo an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội. Đồng thời, quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi được NHNN cho vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm trong trường hợp số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chỉ trả cho người gửi tiền; tổ chức bảo hiểm tiền gửi xây dựng phương án tăng phí bảo hiểm để bù đắp phần vay đặc biệt.

Trường hợp phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng, tổ chức bảo hiểm tiền gửi sẽ được tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng theo quy định. Chính phủ quyết định các biện pháp khác để xử lý sự cố, khủng hoảng.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền về Thống đốc NHNN

Ngoài các nội dung nghiệp vụ kể trên, dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) đã có một loạt thay đổi trong việc phân cấp, phân quyền một số nhiệm vụ từ Chính phủ, Thủ tướng về Thống đốc NHNN, và từ Thống đốc về tổ chức bảo hiểm tiền gửi.

Trong đó, một số nội dung hiện do Chính phủ quy định sẽ chuyển về Thống đốc NHNN như: cung cấp thông tin của NHNN; cấp, thu hồi, cấp lại Chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi. Đồng thời, một số nội dung hiện hành do Thủ tướng quy định sẽ được chuyển về Thống đốc NHNN như: hạn mức trả tiền bảo hiểm và quyết định hạn mức vượt trần trong trường hợp đặc biệt; quy định về phí bảo hiểm tiền gửi.

Bên cạnh đó, Thống đốc NHNN cũng sẽ được quyết định cho vay đặc biệt bảo hiểm tiền gửi; quy định việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết việc Thống đốc NHNN quy định hạn mức trả tiền bảo hiểm trong từng thời kỳ là phù hợp. Tuy nhiên, cần có quy định hướng dẫn cụ thể về các nguyên tắc điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm phù hợp với thực tiễn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

Đối với việc chi trả vượt hạn mức, Ủy ban cho rằng cần quy định cụ thể căn cứ xác định “trường hợp đặc biệt” chi trả vượt hạn mức, nghiên cứu quy trình phê duyệt minh bạch với sự tham gia của các cơ quan có liên quan như NHNN, Bộ Tài chính…

Về việc cho vay đặc biệt khi tham gia xử lý tổ chức tín dụng được can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của tổ chức tín dụng, Ủy ban KTTC đề nghị có hướng dẫn cụ thể về quy mô cho vay đặc biệt tối đa trên tổng Quỹ dự phòng nghiệp vụ. Cần xây dựng bộ tiêu chí minh bạch để phê duyệt các khoản cho vay đặc biệt; tăng cường cơ chế giám sát việc sử dụng khoản vay đặc biệt từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi; làm rõ trường hợp nào tổ chức tín dụng được vay đặc biệt từ NHNN, trường hợp nào vay từ tổ chức bảo hiểm tiền gửi.

Đồng thời, cần có hướng dẫn cụ thể về điều kiện, lãi suất và tài sản bảo đảm của khoản cho vay đặc biệt.

Về việc chi trả bảo hiểm tiền gửi để bảo đảm an toàn hệ thống, trật tự an toàn xã hội, Ủy ban KTTC đề nghị làm rõ cơ sở đề xuất, đánh giá kỹ lưỡng tác động, tính khả thi và sự cần thiết của quy định.

Về tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của tổ chức tín dụng, Ủy ban đề nghị cân nhắc không quy định nội dung này do nội hàm chính sách trùng lặp với quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng. Bên cạnh đó, quy định tại dự thảo Luật chưa làm rõ khái niệm “sự cố, khủng hoảng” và chưa phù hợp với quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng về trường hợp áp dụng; nội dung“Chính phủ quyết định các biện pháp khác để xử lý sự cố, khủng hoảng” cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.